Het nieuwe grijs is kleurrijker dan ooit

We worden niet alleen steeds ouder, ouderen zijn fitter, vitaler en gezonder dan ooit. De ouderen van tegenwoordig zijn daardoor niet langer over één kam te scheren. Hun leefstijlen lopen steeds verder uiteen en daarmee de eisen, wensen en verwachtingen op het gebied van wonen, zorg en zelfredzaamheid.

Dat heeft gevolgen voor het beleid van onder meer overheden, projectontwikkelaars en woningcorporaties. Omdat dé oudere niet meer bestaat, helpt een indeling van 65-plussers in leefstijlen om ze zo gedifferentieerd mogelijk te benaderen als het gaat om dienstverlening, woon- en zorgproducten en communicatie. Dat concludeert ons trendrapport 2020 Het nieuwe grijs is kleuriger dan ooit. Dit rapport signaleert ontwikkelingen op het gebied van levensloopbestendigheid en zelfredzaamheid op basis van permanent consumentenonderzoek (Trendrapportage Levensloopbestendigheid, uitgevoerd door MarketResponse).

75 is het nieuwe 65

Het lijkt erop dat 75 het nieuwe 65 aan het worden is. De groep 65 tot en met 74 jaar sluit qua gezondheidsniveau dichter aan bij de mid-vijftiger dan bij de 75-plusser. Het onderzoek laat zien dat deze ouderen bijna even positief zijn over hun gezondheid als Nederlanders tussen de 55 en 64. De 65- tot 74-jarige heeft net zo weinig moeite met de alledaagse klusjes als de 55- tot 64-jarige. Ook zijn beide groepen vrijwel even positief over hun gezondheid en voelen ze zich in dezelfde mate niet eenzaam. Pas vanaf 75 jaar of ouder stijgt het aantal lichtjes dat zich eenzaam voelt en minder goed zelfstandig klusjes uitvoert.

Stereotyperen is een veelgemaakte fout

Het stereotyperen van ouderen als behoudend, traditioneel en zoekend naar veiligheid en geborgenheid is dan ook een veelgemaakte fout, concludeert ons rapport. De tussen 1940 en 1955 geboren babyboomers beslaan bijvoorbeeld veel bredere levensstijlen en waarden dan de ooit traditionele groep bejaarden. We delen de 65-plussers inmiddels in in vier leefstijlsegmenten, terwijl er een vijfde leefstijlsegment in aantocht is. De traditionele, behoudende groep classificeren we als groen (de anonieme bewoners). Daarnaast onderscheiden we blauw (de exclusieve bewoners) geel (de gezellige bewoners) en rood (de eigenzinnige bewoners). Oranje (actieve bewoners) is in opmars. Daar dienen we ons van bewust te zijn en ons goed op voor te bereiden.

Aanpak op maat

Deze vijf verschillende levenshoudingen vragen van instellingen en organisaties een aanpak op maat. De rode ouderen zullen bijvoorbeeld beledigd zijn als ze ‘op leeftijd’ worden genoemd. Communicatie naar deze groep moet juist worden gericht op vrijheid, zelfredzaamheid en zo lang mogelijk gezond blijven. De gele oudere hangt vooral aan zijn omgeving, dichtbij familie en vrienden, en wil zich gemakkelijk kunnen bewegen in de woning. De blauwe oudere neemt zelfstandig weloverwogen beslissingen en wil vooral horen over het gemak en comfort dat woningaanpassingen bieden. De groene groep zal daarentegen het minst proactief zoeken naar levensloopbestendigheid van de woning, ze zoeken een gevoel van zekerheid, degelijkheid en veiligheid. De kleine maar groeiende groep oranje ouderen is actief, geeft de voorkeur aan een levendige buurt met sport- en ontspanningsmogelijkheden.

Belang van segmentatie neemt toe

Het belang van segmentatie in de benadering van ouderen neemt alleen maar toe. In 2019 was nog een op de vijf Nederlanders 65-plus. Het CBS voorziet dat dit aantal groeit naar een op de vier in 2050, dat is een toename van 5%. Daarnaast groeit het aantal ouderen zonder kinderen. Voor deze groep is er minder naaste familie om op terug te vallen. Gemiddeld heeft een op de tien babyboomers geen kinderen. Dit aantal is in 2050 verdubbeld. Dat betekent dat als de druk op de zorgsector niet verandert, ouderen hun zelfredzaamheid zullen moeten vergroten en dat doen ze bij voorkeur op de manier die het beste bij hun past.